Kelimelerin Türü: İçerik - Fonksiyon

 Lisanı oluşturan kelimeler iki gruba ayrılır: İçerik kelimeleri ve fonksiyon kelimeleri. Yani bir sözlüğü elinize aldığınızda burada ne tür kelimeler var diye sınıflandırmak isterseniz, kelime başlığının hemen altına , bir tarafta içerik diğer tarafta ise fonksiyon maddelerini yazmanız gerekir.

 İçerik kelimeleri olarak masa, sandalye, kimya, uranyum, koşmak, güzel,zulûm gibi kelimeleri sayabiliriz.  İçerik kelimelerini farketmenin bir başka yöntemi de şudur: Eğer kelime tek başına bir anlam ifade ediyorsa içerik kelimesidir. Sözlükteki isimlerin tamamı , sıfat, zarf ve fiillerin çoğu içerik kelimeleridir.Lisan içinde, bu kelimelerin sayısı zamanla artış veya azalış gösterebilir. Artış ve azalışın işaret ettiği çok ciddi meseler vardır. Bahsi geçen meseleler bu yazının konusu değildir.

 Fonksiyon kelimelerinin ise içerik kelimelerinin aksine tek başlarına bir anlamı yoktur. Anlam kazanabilmeleri için cümledeki diğer kelimelere ihtiyaç duyarlar. Bu kelimeler cümlede diğer kelimelerin birbiriyle gramatik ilişkisini düzenler. Mesela, -yor,-ti, çünkü, orada gibi kelimeler ancak cümle içindeki diğer kelimelerle yanyana geldiğinde anlam kazanır. Bu tanımlardan diyebiliriz ki, lisandaki zamanlar, zamirler, bağlaçlar gibi gramer kurallarını öğrenirken, aslında fonksiyon kelimelerini öğreniriz. Bu kelimeler aynı zamanda, trafik kuralları gibidir. İçerik kelimelerini taşıta benzetirsek , taşınanların birbirine karşışmaması ve sağlıklı bir şekilde iletilmesi için bu kelimelere ihtiyacımız vardır. Aşağıdaki örnekleri incelemek kavramı anlamak açısından faydalıdır.

• Ali gel-i-yor (gelme eyleminin zamanı)
• Ahmet git-ti ( gitme eyleminin zamanı)
• Mağaranın sonuna hiç gitmedim çünkü orada ne olduğunu merak etmedim. (Çünkü: gitmeme ve merak arasındaki mantık ilişkisini kuran bağlaç. Orada:mağaranın sonu ifadesinin  yerine kullanılan zamir)

Lisandaki kelime türlerini, kısaca gramer kuralı olarak öğrendiğimiz fonksiyon kelimeleri ve onların dışında kalan kelimeler, içerik kelimeleri şeklinde özetleyebiliriz.

Babil Kulesi ve Ne söyleniyor, Ne anlıyorlar

Aşağıdaki yazı, "Babil Kulesi ve Ne söyleniyor, Ne anlıyorlar" yazı dizisine eklenecektir. 

Parantez içindeki değerlendirmeler toplumun kültürel açıdan farklı kesimlerince söylenelerin nasıl algılandığını belirtmektedir

Kanada Bağımlılık ve Zihin Sağlığı Merkezi Kanada'nın Ontorio bölgesinde alkol kullanımı ve ona bağlı zararları önlemeye yönelik bir dizi tedbiri içeren rapor yayınladı.

Raporda alkol ve ona bağlı zararların yıllık 2.9 milyar dolara vardığı vurgulandı. (Sanane kardeşim içersem içerim para benim değil mi? / Bu kadar cana mala yazık oluyor)

Raporda alkol kullanımı kamu sağlığı meselesi açısından incelendi ve  güdülen on siyasette iyileştirme teklif edildi.

1) Alkollü ürün fiyatlarının enflasyona uygun şekilde arttırılarak diğer ürünlerden ucuz olmamasının sağlanması (Laiklik elden gidiyor/ İçmeyin şu zıkkımı)

2) Hükümetin alkol satışında düzenlemeler yaparak etkin tedbirler alması: Örneğin yasal alkol tüketimi yaşı kanunun icra edilmesi , fiyatlarda ve satış gün ve saatlerinde düzenleme yapma ( Laiklik elden gidiyor. / Bunun için ülkede neredeyse ihtilal yapılmaya kalkıldı)

3) Minumum alkol tüketme yaşının 21 e yükseltilmesi.( Laiklik elden gidiyor/ İyi, gençler daha geç zehirlenecek.)

4) Alkollü ürünlerin parakende satış saatlerinin kısaltılması (İhtilal sebebi/ İnsanlar her istediği anda ve yerde alamasın ki böylece daha az alkol kullanılır)

5) Alkollü araç kullanımında ehliyetin askıya alınma süresinin uzatılması ve araca el konulması ( 1 ay önce 5 kez aşırı alkol tüketen tek gözü kör ve ehliyetsiz birisi trafik polisine çarparak adamın bacağının kopmasına sebep oldu. Sarhoş sürücü savcılık tarafından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.  Kavramsal açıdan "hukuk" ile "kanun" arasındaki farkları vurgularken  örnek olarak kullandım bu olayı. )

6) Alkol reklamlarının yasaklanması ve sponsorluklara sınırlama getirilmesi. (Laiklik elden gidiyor / Kötü şeylerin reklamı yapılarak daha fazla insan özendirilmesin)

Geri kalan maddeleri isteyen okuyabilir.
Raporun yazarı , bu önlemlerin uygulanabilmesi için liderlik gerekir diyor.(Sivil Diktatör / Yedirmeyiz)

http://www.eurekalert.org/pub_releases/2013-06/cfaa-cps061813.php

Babil Kulesi

           Efsane

Rivayet odurki, bir zamanlar bütün  insanlar aynı dili konuşurmuş ve insanlık hakikati arama çabası içinde tanrıları görmeye karar vermiş. Bunun için büyük bir kule yapmaya başlamışlar.  Amaç gökyüzüne varan bu kule vasıtasıyla tanrıların katına çıkıp onları görmekmiş. 

Tanrılar ilk başta ölümlülerin bu çabasını önemsemeyip , nasıl olsa birgün insanlık bu girişiminden sıkılılr ve kulenin inşasını yarım bırakır diye öngörmüşler. Bu sebeple mutlu mesut kendi katlarında keyif sürmeye devam etmişler.

Ne var ki, insanlar bu çabadan vazgeçmeyip kulenin inşasına devam etmiş. Kule gün geçtikçe gökyüzüne daha da uzanıyor ve tanrıların katına yaklaşıyormuş. Bunu gören tanrılar bir zamanlar sahip oldukları küçümseme havasını terkedip endişe duymaya başlamış. İnsanlar gün geçtikçe kuleyi daha da yükseltikleri için , kendilerinin gözden uzak tuttukları yaşantıları gözler önüne serilme riski altına girmeye başlamış.

O zaman demiş tanrılardan biri, "ne yapmalıda bu insanlar çabasından vazgeçsin". Bir " eğer onlara doğrudan müdahale edersek bu insanların öfkesini çekebilir ve kuleyi yükseltme azimlerini arttır, bize de düşman olurlar" diye uyarmış ve "öyle bir şey yapalımki, bizim yaptığımızı anlamasınlar" diye eklemiş. "O halde"  demiş bir başka tanrı, "öyle bir şey yapalımki hem bizim yaptığımızı anlamasınlar hem de inşaatı bıraksınlar". Bir başka tanrı " dillerini karıştıralım öyleyse" demiş. "İnsanlar dilleri karışınca birbirlerinin söylediklerini anlamaz ve kavga etmeye başlar. Bir kez kavga başladımı kule inşasını bırakıp kendileriyle meşgul olurlar ve biz tekrardan burada gözlerden ırak keyif sürmeye devam edebiliriz" diye akıl vermiş.

Derlerki, işte tanrılar dilleri karıştırınca  ortaya İngilizce, Fransızca , Rusça, Almanca gibi diller çıktı. İnsanlar ne söylendiğini anlamadığı için birbiriyle kavga etmeye başladı ve o günlerden beri babilin kulesini inşa etmeyi bıraktı.

Bize dillerin çoğalması ile ilgili anlatılan efsane mealen bu. Ne var ki, bizim evde bazen 2 dil kullanılır. Kızım 6 yaşında henüz okuma yazma bilmiyorken dahi bizim İngilizce konuştuğumuzu anlar ve Türkçe konuşmamızı isterdi. Yani kızım duyduğu seslerin Türkçeye ait olmadığını farkeder ve Türkçe konuşmamızı isterdi. Şimdi benim kızım daha o zamanlar hangi dili bilip hangi dili bilmediğinin farkındayken Babillilerin bunu farketmemesi pek akla yatkın değil. Bu konuya sonraki yazımda devam edeceğim.

Vakit mi Zaman mı?

İnsan için lehte ve aleyhte olan içinde bulunduğu andır. Onun için sufiler kendilerine "ibnu'l vakit" derler. Yani vaktin çocuğu ; zamanın değil. Çünkü vakit tayin edilmiş zamandır. Yani "namaz zamanları" demeyiz, " namaz vakitleri" deriz. "Vakit namazı kılıyor mu?" diye sorarız. Çünkü namazın girdiği vakit vardır, çıktığı vakit vardır. Daha doğrusu çıktığı vakit yoktur; öbür vakit girer. Bir vakit çıkmaz; öbür vakit girer. Bu da insan için öğretici bir şey. İnsan hep "vakit" üzeredir.

İsmet Özel

Bir akşam gezintisi değil, bir istiklal yürüyüşü, sy 281

Demekki " ne zaman gelsen" ve " ne vakit gelsen" cümlelerinde gelme eyleminin birisi plansız veya habersiz, diğeri planlı ve haberlidir. Örneğin habersiz gelen bir kişiye şöyle bir cümle kurabiliriz: " Ne zaman gelsen , etrafa neşe saçıyorsun" . Öte yandan haberli gelen birisine " her vakit, görüşmeyi ip ile çekiyorum.

Çok televizyon seyreden ailelerin abur cubura ilgisi ve zulum ile eziyet arasındaki fark

Aşağıdaki makalenin başlığına bakınca, insanın aklına ilk başta , çok tv seyreden anne ve özensizlik sonucu çocuklara abur cubur yiyecek yedirmesi gibi geliyor ama aslında makale ondan bahsetmiyor. 

100 civarı ailenin okul öncesi çocukları üzerinde yapılan çalışmada 2 şey göz önüne alınmış:

1) seyredilen tv programlarında reklam olup olmadığı.

2) ailenin gelir seviyesi.

Reklamı bol olan kanalları seyreden okul öncesi çocuklar, reklamı yapılan ürünleri canı çektiğinde ailesinden ister. Bu durumda eğer ailenin yeterince parası varsa çocuğun bu ısrarları sonucu o hazır yapım abur cubur yiyecekleri alır. Bu süreçte çocuğun sağlıklı beslenme anlayışı bozulmuş olur. Bu sıkıntı yazarın iddiasına göre, gelir seviyesi yeterli yiyecek almaya gücü yeten ailelerde oluyormuş. 

Yani çocuğumuzun her isteğine boyun eğmek aslında ona kötülük yapmak olur diyebiliriz bu yazıdan. Çocuğu olan aileler bu durumu kafalarında daha iyi canlandırabilir.

İngilicede bu durumu anlatabilecek bir deyim var "sometimes you have to be cruel to be kind" mealen bazen iyi olmak için zalim olmak gerekir diyor deyim. 

Bizde ise buna çocuklarımıza zulm etmemeli diyebiliriz. Çünkü onların her söylediğine evet dersek onların uzun vadede tatminsiz, kıymet bilmez birisi olmasına sebep olabiliriz. Yukarıdaki senaryoya göre onları sağlıksız besleyerek vucutlarını zayıf düşürebiliriz.

Nevarki, ben böyle yazınca sanki iki öğüt birbiriyle çelişti gibi. Yani bir tarafta iyi olmak için bazen zalim olmak gerekir diyen ingiliz deyimi, diğer yandan çocuklarınıza zulum etmeyin öğüdü. 

Zulum kavram olarak salt eziyet etmek değildir. Eşyayı tabiatına aykırı kullanmak demektir. Anlaşılan o ki zalim ve zulm kavramları bizi biz yapan kavramlardan birisidir ve müslümanların konuşmadığı bir dile çevirilemez. Aynı şekilde cruel kelimeside her kullanımda Türkçeye zalim veya zulm etme olarak tercüme edilemez. Cruel kelimesinin karşılığı zalim veya zulmetme değildir. 

Şu aşamada eziyet en doğru tanımmış gibi gözüküyor. Ama iyi olmak için bazen eziyet çektirmek sözü bizim ağzımıza hiç yakışmıyor, İngilizlere yakışsa da.

Parents with heavy TV viewing more likely to feed children junk food

Public release date: 6-Jun-2013
[ Print | E-mail |  Share ] [ Close Window ] 

Contact: John Paul Gutierrez
jpgutierrez@icahdq.org
International Communication Association 

Parents with heavy TV viewing more likely to feed children junk food

Food-secure families' preschoolers have distorted view of healthy food

Washington, DC (June 3, 2013) – If your preschooler thinks a cheeseburger is healthy, you may want to reconsider how you watch TV. A recent study by researchers at the University of Michigan found commercial TV viewing, as opposed to commercial-free digitally recorded TV or other media without food advertising, in the home was related to greater junk food consumption.

Kristen Harrison and Mericarmen Peralta, both of the University of Michigan, will present their findings at the 63rd Annual International Communication Association conference in London. Harrison and Peralta interviewed over 100 parents about a wide variety of home and family characteristics, including child and parent media exposure, and child dietary intake. They conducted separate interviews with children in preschools to get a sense of what children thought made up a healthy meal. The goal was to see how family characteristics were associated with children's dietary intake and perceptions of healthy meals.

Using food security as a marker, Harrison found that the media-junk food link is very strong among food-secure people, and almost zero among food-insecure people. Since food insecurity is associated with limited income, it sets limits on how much people can spend on junk food. Food-secure people, on the other hand, can afford to give in to cravings when watching food advertising. People in this category were more likely to consume junk food, and their children had distorted views on what constitutes a healthy meal.

Past research has linked child TV viewing to obesity in childhood, but not during the preschool years. It has also combined commercial TV with digitally-recorded TV, so there was no way to separate the two. Little research has investigated the development of ideas about healthy-meals in the preschool years. Harrison and Peralta's research aimed to address these less-studied topics to get a better sense of what children are learning about eating before they begin to make their own food choices.

"Even though parents and other caregivers are the primary gatekeepers regarding young children's food intake, children are still learning about food as it relates to health from family, media, and other sources, and may use this knowledge later on to inform their decisions when parents or other adults aren't there to supervise them," Harrison said. "The preschool years are especially important, because the adiposity rebound in kids who grow up to be normal weight tends to be around age 5 or 6, whereas for kids to grow up to be obese, it happens closer to 3. We need to know as much as we can about the factors that encourage obesogenic eating during the preschool years, even if that eating doesn't manifest as obesity until the child is older."

###

"Parent and Child Television Exposure, Preschooler Dietary Intake, and Preschooler Healthy-Meal Schemas in the Context of Food Insecurity: A Pilot Study," by Kathleen Harrison and Mericarmen Peralta; To be presented at the 63rd Annual International Communication Association Conference, London, England 17-21 June

Contact: To schedule an interview with the author or a copy of the research, please contact John Paul Gutierrez, jpgutierrez@icahdq.org.

About ICA

The International Communication Association is an academic association for scholars interested in the study, teaching, and application of all aspects of human and mediated communication. With more than 4,300 members in 80 countries, ICA includes 26 divisions and interest groups and publishes the Communication Yearbook and five major, peer-reviewed journals: Journal of Communication, Communication Theory, Human Communication Research, Communication, Culture & Critique, and the Journal of Computer-Mediated Communication. For more information, visit http://www.icahdq.org.

---

[ Print | E-mail |  Share ] [ Close Window ] 

 

AAAS and EurekAlert! are not responsible for the accuracy of news releases posted to EurekAlert! by contributing institutions or for the use of any information through the EurekAlert! system.

HOME   DISCLAIMER   PRIVACY POLICY   TERMS & CONDITIONS   CONTACT US   TOP  Copyright ©2013 by AAAS, the science society.